Wanneer leerlingen ouder zijn dan 12 jaar en hun verplichtingen niet nakomen, kunnen zij gestraft worden. Meestal wordt er een werk-/taakstraf gegeven of een boete. Ook kan de kinderbijslag stopgezet worden als de leerplichtambtenaar geen andere optie meer ziet. Daarnaast kan de leerplichtambtenaar je doorverwijzen naar jeugdreclassering. Dit is een soort jeugdhulp, waarbij jongeren worden geholpen, begeleid en gecontroleerd door hulpverleners

Veel scholen werken tegenwoordig samen met bureau HALT. Als je een aantal keren te laat komt of weg blijft, verwijst de leerplichtambtenaar je door naar HALT, waar je een taakstraf moet uitvoeren. Het verschilt per school of en wanneer ze dit doen

Ben je niet ingeschreven in een school of ben je onder de 12 jaar en heb je veel ongeoorloofd verzuim? Dan worden je ouders hiervoor gestraft met een boete, een werk-/taakstraf of in het ergste geval een gevangenisstraf.