Elke middelbare school in Nederland heeft een leerlingenstatuut. Een leerlingenstatuut is een overzicht van de rechten en de plichten van leerlingen op die school. In een goed leerlingenstatuut staat beschreven wat je van je docenten mag verwachten, maar ook wat docenten van jou mogen verwachten. In het statuut worden de alle regels rondom toetsen, huiswerk, toelating, overgaan en te laat komen, vastgelegd. Ook moet in het leerlingenstatuut staan hoe de school omgaat met de privacy van leerlingen.
Het leerlingenstatuut is bij uitstek iets waar je je achterban bij moet raadplegen. Omdat het over de regels voor alle leerlingen gaat, is het verstandig om met zoveel mogelijk leerlingen te bespreken wat er in een leerlingenstatuut moet komen te staan en wat niet. Iedereen moet zich kunnen vinden in de regels, anders werken ze niet!
Het leerlingenstatuut is een goed onderwerp om over te onderhandelen: bijvoorbeeld over de regels rondom straffen, huiswerk en overgaan. Als het schoolbestuur hele strenge regels of hele vage nietszeggende regels wil vastleggen, dan kun je ermee dreigen dat je niet instemt.