De MR (Medezeggenschapsraad) heeft volgens de wet een aantal rechten en bevoegdheden. Je kunt deze inzetten als handig instrument om op de agenda te krijgen wat jij belangrijk vindt.
De medezeggenschapsraad heeft vier rechten:
• Informatierecht
• Initiatiefrecht
• Adviesrecht
• Instemmingsrecht
Informatierecht
Het informatierecht houdt in dat de MR recht heeft op informatie. Om te weten wat er speelt en wat de keuzes zijn, heb je duidelijke, overzichtelijke en begrijpelijke informatie nodig. Een MR hoeft niet te wachten tot de directie deze informatie geeft, maar mag zelf ook stukken opvragen voor informatie.
De informatie die de MR hoort te krijgen:
Sommige stukken krijgt de MR standaard schriftelijk van de directie. Een deel daarvan aan het begin van het schooljaar en het andere deel gedurende het schooljaar.
Aan het begin van het schooljaar ontvangt de MR in ieder geval:
• de samenstelling van het bevoegd gezag (schoolbestuur);
• de organisatie binnen de school;
• het managementstatuut, en
• hoofdpunten van het reeds vastgestelde beleid.
Gedurende het schooljaar ontvangt de MR in ook:
• de begroting;
• het budget (vóór 1 mei);
• het jaarverslag (vóór 1 juli);
• de uitgangspunten die de directie hanteert bij de uitoefening van haar bevoegdheden (good governance);
• beloningsverhoudingen, en
• oordelen van de klachtencommissie.
Onderdeel van het informatierecht is het recht op duidelijke, overzichtelijke en begrijpelijk informatie. Sommige onderwerpen kunnen namelijk best ingewikkeld zijn. De MR heeft dan ook het recht op ondersteuning om de functie zo goed mogelijk uit te voeren, zoals:
Training: om je werk goed te kunnen doen, mag je cursussen volgen (zoals onze cursus, speciaal gericht op leerlingen in de MR)
Externe expertise: soms zijn onderwerpen zo ingewikkeld of specialistisch dat je er als MR-lid zelf niet uitkomt. Je mag dan hulp van buiten (bijvoorbeeld van een accountant bij het bekijken van de begroting) inhuren.
Hulp en advies van een leraar: soms vindt een MR het fijn als er een docent is (die niet in de MR zit), die met ze mee denkt en advies kan geven. Ook dat kun je zien als een vorm van ondersteuning. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat zo’n docent daar een paar uur in zijn jaartaak voor krijgt en de school de uren betaalt die deze docent in de begeleiding steekt.
Voor al deze vormen van ondersteuning geldt dat de schoolleiding de kosten hiervoor moet vergoeden. Daar mag geen discussie over ontstaan. Bedenk dus wat voor jouw MR een handige hulp is en bespreek dit met je schoolleider.
Het initiatiefrecht
Het initiatiefrecht houdt in dat de MR voorstellen mag doen aan de directie en standpunten duidelijk mag maken. De directie heeft de plicht hier binnen drie maanden schriftelijk op te reageren.
De formele taak van de MR is het geven van instemming of advies over voorstellen waar de directie mee komt. Maar de MR is ook het orgaan dat oren en ogen op en rond de school heeft en weet wat er speelt. Daarom kan de MR ook zelf initiatief tonen en met voorstellen en ideeën komen om bepaalde zaken op school te verbeteren of wijzigen. Heb jij een voorstel dat je besproken wil hebben in de MR? Geef dit dan aan bij de voorzitter of secretaris van de medezeggenschapsraad!
Het adviesrecht
Het adviesrecht houdt in dat de MR het recht heeft om aan de directie advies te geven over beleidszaken. Voordat de directie een besluit definitief maakt, moet het voorstel eerst ter advisering aan de MR worden voorgelegd. Het adviesrecht gaat vooral over onderwerpen die met de organisatie van de school te maken hebben.
Een paar voorbeelden waar de MR advies over mag geven zijn:
• wijzigingen in het lesrooster;
• wijzigingen van het beleid met betrekking tot de toelating en verwijdering van leerlingen;
• regeling van de vakantie;
• nieuwbouw of belangrijke verbouwing van de school;
• beleid van de school;
• aanstelling of ontslag van de directie, en
• aanstelling of ontslag van de leden van het bestuur.
Het instemmingsrecht
Het instemmingsrecht houdt in dat de MR het recht heeft om op beleidszaken instemming te geven aan de directie. Voordat de directie beleid wil doorvoeren, is het verplicht dit beleidsvoorstel eerst ter instemming aan de MR voor te leggen.
De medezeggenschapsraad heeft instemmingsrecht op verschillende onderwerpen die natuurlijk over de school gaan. Over sommige stukken stemt de hele MR, maar over andere stukken kunnen ook de personeelsgeleding of ouders/leerlingengeleding stemmen.
Een aantal beleidszaken waar de hele MR over mag stemmen:
• verandering van de onderwijskundige doelstellingen van de school;
• vaststellen of wijziging van het schoolplan;
• vaststellen of wijziging van het schoolreglement, en
• vaststellen of wijziging van regels op het gebied van het veiligheids-, gezondheids- en welzijnsbeleid.
Een aantal beleidszaken waar leerlingen samen met de ouders over mogen stemmen:
• de vaststelling van de schoolgids, en
• vaststelling of wijziging van het beleid over activiteiten die buiten schooltijd plaatsvinden.
Een aantal beleidszaken waar leerlingen over mogen stemmen:
• vaststelling of wijziging van het leerlingenstatuut;
• vaststelling of wijziging van het beleid met betrekking tot voorzieningen ten behoeve van de leerlingen;
• vaststelling of wijziging van een regeling over het verwerken van en de bescherming van persoonsgegevens van leerlingen, en
• vaststellen of wijziging van het leerlingparticipatiebeleid.
Vooral het leerlingenstatuut is een mooie gelegenheid om eens in de twee jaar te praten over schoolregels en andere dingen waar jij als leerling elke dag mee te maken hebt. Let er dus op dat het leerlingenstatuut inderdaad regelmatig vernieuwd wordt en kaart daarbij ook onderwerpen aan die voor de leerlingen belangrijk zijn: jullie moeten er immers mee instemmen!
Een gedetailleerd overzicht van alle bevoegdheden per onderwerp vind je in het MR Handboek.
Geschillencommissie
Het kan soms wel eens voorkomen dat het bestuurder of directeur zich niet aan de regels houdt door de rechten van een MR niet te respecteren. Probeer eerst altijd in gesprek te gaan en de bestuurder te wijzen op de rechten zoals ze zijn beschreven in de Wet Medezeggenschap Scholen (WMS). Het kan zijn dat je toch een meningsverschil blijft houden. In het uiterste geval zou je dan als MR nog naar de Landelijke Commissie voor Geschillen WMS kunnen stappen. Dit is een onafhankelijke commissie die een oordeel kan geven over een meningsverschil.