Vmbo

Op het vmbo doe je in totaal in 6 vakken (GL en TL) of in 5 vakken (Basis en Kader) eindexamen (CE of CSPE).

Het vmbo duurt in principe vier jaar. Als je je vmbo hebt afgerond, kun je rechtstreeks door naar het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) of kun je doorstromen naar het havo.

Met een vmbo-diploma op zak zul je moeten doorstromen naar een van deze twee types onderwijs (mbo of havo), omdat je met een vmbo-diploma nog geen startkwalificatie hebt. Je voldoet dus nog niet aan de kwalificatieplicht. Met een havo-diploma of een mbo-diploma voldoe je daar wel aan. Bovendien ben je als vmbo-leerling vaak 16 of 17 als je van school gaat, maar heb je tot je 18e kwalificatieplicht: je moet dus doorleren tot je een kwalificatie haalt in het mbo of in het havo.

Leerwegen in het vmbo

Het vmbo bestaat uit vier verschillende leerwegen:

• basisberoepsgerichte leerweg (vmbo basis)
• kaderberoepsgerichte leerweg (vmbo kader)
• gemengde leerweg (vmbo-gl)
• theoretische leerweg (vmbo-t of vmbo-tl)

Deze leerwegen verschillen in de hoeveelheid praktijk en theorie dat wordt aangeboden.

• In vmbo-tl krijgen leerlingen over het algemeen alleen ‘algemeen vormende’ (avo) vakken.
• In vmbo-gl krijgen leerlingen één algemeen vormend (avo) vak minder dan op vmbo-tl en in plaats daarvan krijgen de leerlingen ongeveer 4 uur beroepsgericht onderwijs per week. De avo-vakken zijn op hetzelfde niveau als in vmbo-tl.
• In vmbo kader krijgen ongeveer 12 uur beroepsgericht onderwijs per week. De avo-vakken zijn van een iets makkelijker niveau dan in vmbo-gl en vmbo-tl.
• In vmbo basis krijgen ongeveer 12 uur beroepsgericht onderwijs per week. De avo-vakken zijn van een iets makkelijker niveau dan in vmbo kader.

Vakkenpakket op het vmbo

In de eerste twee jaar van het vmbo moet de school aandacht besteden aan een heleboel vakken en vakken in leergebieden. Alle leerlingen volgen de eerste twee jaar: Nederlands, Engels, rekenen en wiskunde, een tweede vreemde taal (bijvoorbeeld Frans of Duits). Alle leerlingen volgen ook vakken in de leergebieden: mens en natuur, mens en maatschappij, kunst en cultuur, bewegen en sport. Let op: als je in Friesland woont, volg je ook verplicht Friese taal en cultuur.

In de leergebieden die hierboven worden genoemd kunnen allerlei vakken naar voren komen: aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis en staatsinrichting, natuur- en scheikunde (NASK), verzorging, informatiekunde, techniek, beeldende vorming, muziek, drama, en dans. Je school kan ervoor kiezen om sommige vakken samen te voegen.

Als je school een vak inroostert, dan ben je als leerling verplicht dit vak te volgen. Als je de eerste twee jaar van het vmbo met succes afrondt, dan ga je naar de bovenbouw. Vanaf dan krijg je een aantal verplichte vakken en krijg je vakken die horen bij het profiel dat jij aan het eind van de 2e klas kiest voor de bovenbouwperiode (3e en 4e klas). Hieronder staan deze profielen uitgelegd.

Profielkeuze

In de eerste en tweede klas krijgen alle leerlingen dezelfde vakken. Vlak voordat je naar de derde klas gaat moet je als leerling een profielkeuze maken. Dat kan soms best lastig zijn. Ben je goed in talen en maatschappelijke vakken of vind je de technische kant leuker? Vind je het leuker om creatief bezig te zijn of om mensen en dieren te verzorgen? Het is nuttig en goed om dit samen met je mentor of decaan verder uit te zoeken voordat je de keuze moet maken. Je profielkeuze kan namelijk ook invloed hebben op de studie die je later wilt gaan doen en op het soort werk dat je gaat doen.

Hieronder vind je een lijstje met vakken die voor elke bovenbouwleerling in het vmbo verplicht zijn, en een lijst met de verschillende profielen. De verschillende profielen hebben allemaal een aantal verplichte profielvakken, die zie je onder de naam van het profiel. Daarnaast volgen de leerlingen in vmbo basis en vmbo kader ook beroepsgerichte vakken. De profielen geven daarnaast nog vrije keuzeruimte voor de leerling.

Verplichte vakken in jaar 3 en 4 voor elke vmbo-leerling (gemeenschappelijk deel):

• Nederlands
• Engels
• maatschappijleer
• lichamelijke opvoeding
• een kunstvak

In de leerwegen vmbo basis, vmbo kader en vmbo gemengde leerweg zijn er tien profielen. Vijf daarvan zijn niet-technisch (meer algemeen) en vijf profielen zijn technisch.

Niet-technische profielen:

Dienstverlening en producten (D&P)

• Kies 2 vakken uit het rijtje: economie, wiskunde, biologie, NaSk1

Economie en ondernemen (E&O)

• Economie
• Keuze uit: wiskunde, moderne vreemde taal (zoal Frans, Duits, enz.)

Groen

• Wiskunde
• Keuze uit: biologie, NaSk1

Horeca, bakkerij en recreatie (HBR)

• Economie
• Keuze uit: wiskunde, moderne vreemde taal (zoal Frans, Duits, enz.)

Zorg en welzijn (Z&W)

• Biologie
• Keuze uit: wiskunde, aardrijkskunde, geschiedenis, maatschappijleer

Technische profielen:

Bouwen, wonen en interieur (BWI)

• NaSk 1
• Wiskunde

Maritiem en techniek (MT)

• NaSk 1
• Wiskunde

Media, vormgeving en ICT (MVI)

• NaSk 1
• Wiskunde

Doorstromen van vmbo naar havo

Na het vmbo-gl of vmbo-tl kun je ervoor kiezen om door te stromen naar het havo. Sinds het schooljaar 2021-2022 is er het doorstroomrecht. Dit betekent dat leerlingen uit de gemengde leerweg en de theoretische leerweg na hun eindexamen mogen doorstromen naar het havo. De enige voorwaarde is dat de leerling in een extra vak eindexamen heeft gedaan. Als dat zo is, mag een havo-afdeling de leerling niet weigeren. Check deze flyer voor alle voorwaarden en waar je op moet letten om door te stromen naar havo.

Doorstromen van vmbo naar mbo

Je kunt na je vmbo-diploma te hebben behaald doorstromen naar havo, maar je kunt er ook voor kiezen om een vervolgopleiding te gaan in het mbo. In het mbo heb je allerlei verschillende richtingen waarin je een studie kunt kiezen en deze komen ongeveer overeen met de tien profielen van het vmbo. Je kunt je zelf inschrijven bij een mbo-instelling naar keuze. Als je dit voor 1 april doet dan heb je recht op een studiekeuzeadvies en ook op toelating tot de opleiding van je keuze (als je aan de eisen voldoet). Als je het na 1 april doet dan is jouw toelating niet gegarandeerd. Binnen het mbo zijn er vier niveaus: mbo1, mbo2, mbo3 en mbo4. Niet elke leerweg geeft toegang tot elk niveau in het mbo. Meer weten over het mbo? Kijk op de website van de JongerenOrganisatie Beroepsonderwijs (JOB).

Check ook hier en hier voor nog meer informatie van de Rijksoverheid over de overstap van vmbo naar mbo.