Een derde van de middelbare scholieren geeft hun eigen welzijn een onvoldoende in de periodes waarin strenge coronamaatregelen golden, zo blijkt uit onderzoek van Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) en Stichting Cultureel Jongeren Paspoort (CJP) onder 120.000 scholieren tussen de 12 en 18.
Welzijn consistent in coronatijd, maar veel negatieve gevoelens
LAKS en CJP vroegen de leerlingen van juni tot en met december 2021 wekelijks om aan te geven hoe het met ze gaat. Gemiddeld gaven leerlingen hun welzijn een 7, met uitzondering van de zomervakantiemaand juli. Ondanks dat het cijfer dat leerlingen aan hun welzijn gaven redelijk consistent was, blijkt dat leerlingen die hun welzijn wel een onvoldoende gaven veel negatieve gevoelens ervaren. De helft van deze leerlingen gaf steevast aan somber te zijn en twee derde van hen ervaarde veel stress en druk om te presteren.
Leerlingen gaven daarnaast aan gefrustreerd en teleurgesteld te zijn, wat kan komen door een gebrek aan (toekomst)perspectief in deze coronatijd. In december, toen er zeer beperkende maatregelen tegen corona werden aangekondigd, schoot bovendien het percentage leerlingen dat geïrriteerd was flink omhoog. “Het onderzoek biedt inzicht in de gevoelens van leerlingen, vooral van de leerlingen met wie het niet goed gaat. Het is belangrijk om hier aandacht voor te hebben en om verder te kijken dan een gemiddeld rapportcijfer”, aldus voorzitter Iben Maas.
Onvoldoende ruimte voor activiteiten en gebrek aan toekomstperspectief
Het LAKS en CJP vroegen leerlingen ook om rapportcijfers te geven over culturele activiteiten, sport, hun toekomst en over de sfeer in de klas. Leerlingen oordeelden minder positief over culturele activiteiten in de periodes waarin het niet mogelijk was om dit te ondernemen. Over het algemeen werden culturele activiteiten en schooluitjes met een onvoldoende of een lage voldoende beoordeeld. Maas: “Dit is begrijpelijk, omdat deze activiteiten in 2021 bijna niet konden plaatsvinden.” Meer ruimte voor cultuur en schooluitjes kunnen bijdragen aan het welzijn van leerlingen. “Het is daarom goed om in deze coronacrisis ook aandacht te hebben voor ontspanning, contact en de ontwikkeling van andere vaardigheden, zoals op sociaal-emotioneel vlak”, aldus Maas.
Investeer in het verbeteren van het mentaal welzijn van leerlingen
Het LAKS roept scholen op om te investeren in de ontwikkeling van sociaal-emotionele vaardigheden. Maas: “Zet bijvoorbeeld het geld uit het Nationaal Programma Onderwijs in om meer ruimte en mogelijkheden te creëren om op school over gevoelens te praten en om activiteiten te ondernemen.” Bovendien roept het LAKS minister Wiersma op om de komende jaren te monitoren hoe het met deze leerlingen gaat en structureel te investeren in middelen die het welzijn van leerlingen kunnen verhogen, zoals meer cultuureducatie, schoolreizen en loopbaanoriëntatiebegeleiding.
Scholieren die aan het onderzoek meededen kregen aan het einde van de vragenlijst tips over hulpinstellingen, die zij konden raadplegen als zij daar behoefte aan hadden. Het LAKS heeft inmiddels ook op haar eigen website een lijst met hulpbronnen gepubliceerd. Maas: “Het is ontzettend belangrijk dat leerlingen ergens terecht kunnen met hun zorgen en problemen, bijvoorbeeld op school en anders bij een betrouwbare instelling.”
De volledige rapportage is hier te vinden.